Traditionele handgeschilderde iconenWil de Groot

Wat is een ikoon?
Een ikoon (van het Koinè Griekse: εἰκόνα “tekening”, “ikoon”; en het Oudgrieks: εἰκών “beeld”, “afbeelding”) van het Griekse eikoon – beeld) is een afbeelding op houten paneel van Christus, de Moeder Gods, heiligen of hoogfeesten.

U kunt ook zelf een cursus Iconen Schilderen volgen in het atelier in Ilpendam.

Een Fayoem dodenmasker uit Egyptische cultuur. Bron: Boek ‘The mysterious Fayum Portraits’.

Ikoon of Icoon?
De meeste mensen schrijven ikonen met een C. Ook terwijl ik dit schrijf geeft mijn tekstverwerker aan dat ik het woord fout schrijf. Ik wil uitleggen waarom ik het woord met een K sch

rijf; IKOON komt van het Griekse woord EIKON. Iconen, met een C zijn naar mijn idee tijdsbeelden zoals idolen, belangrijke figuren uit de geschiedenis (denk aan iemand als Nelson Mandela en de Dai lama) en pictogrammen op de computer.

Ikonen met een K zijn oerbeelden van geloof – afbeeldingen met een ziel – dus heel iets anders. Deze oerafbeeldingen zijn ontstaan uit de Fayoem-portrett

en. Dit zijn Egyptische dodenmaskers die in de Fayoemvallei bij Cairo zijn gevonden. In het oude Egypte noemde men de ziel Ka. Omdat ik de ‘ziel’ niet uit mijn ikonen wil halen kies ik normaliter om ikonen met een K te schrijven. Groene boekje, Dikke van Dale of niet. Echter om vindbaar te zijn voor iedereen op het internet wordt ikoon op mijn website vanaf dit punt met een C geschreven.

Icoon ‘Engel van het licht’
door Wil de Groot

Kerkelijke en spirituele leven
Iconen behoren tot de Oosters-orthodoxe, de Oriëntaals-orthodoxe Kerk en de Oosters-katholieke Kerken en zijn onlosmakelijk verbonden met het spirituele en kerkelijke leven van de kerken en haar gelovigen.

Zuiverheid en uniformiteit
Iconen zijn meestal geschilderd op een houten paneel. Bij het schilderen dient rekening gehouden te worden met bepaalde spelregels. Deze regels zijn vervat in de schildersboeken – canon – en hebben de bedoeling zuiverheid en uniformiteit te garanderen en geenzins af te wijken van de leerstellingen van de Kerk.

Gods zegen
Het schilderen van iconen is voor de orthodoxe kerk een werk waarvoor Gods zegen gevraagd wordt. Het gaat vaak gepaard met gebed en vasten. Een icoon wordt in principe niet gesigneerd, omdat men ervan uitgaat dat het Gods hand is die het schilderen begeleidde. Uitzondering daarop zijn de Griekse iconen welke wel vaak gesigneerd worden. Iconen zijn vooral ontstaan in landen waar het christendom in de vorm van Oosterse orthodoxie de godsdienst is, zoals Griekenland, Rusland, de Balkanlanden, Oost-Europa maar ook Egypte en Ethiopië.